Endoskopi, sindirim sistemini incelemeye yarayan esnek bir alet olup, ultrasonografi ise yüksek frekanslı ses dalgaları ile karaciğer, safra kesesi, pankreas, böbrek ve dalak vb. organlardan görüntüler elde etmeyi sağlayan bir cihazdır.
Endoskopik ultrasonografi (EUS) veya endosonografi endoskopi aletinin ucuna yerleştirilen ultrason probu yardımıyla, yemek borusu, mide, duodenum ve erişilebilen kalın barsakların ve hem de etrafındaki dokuları incelemeye olanak sağlayan oldukça gelişmiş bir araştırma tekniğidir. Görüntü açılarına ve çalışma tekniklerine bağlı olarak radial, lineer veya mini prob denilen farklı 3 tip endosonografi aleti vardır.
Endoskopi yardımı ile sindirim sisteminin tubüler yapısı ve mukoza rahatlıkla değerlendirilmekte ve girişimsel işlemler yapılabilmektedir.
Klasik gastroskopi, kolonoskopi, sigmoidoskopi, rektoskopi, ve ERCP gibi endoskopi yöntemleri ile sadece sindirim sisteminin iç yüzeyi görüntülenebilmekte ve bu endoskopik yöntemler organların duvarından kaynaklanan tümörler hakkında fikir vermemektedir.
Endoskopik ultrasonografinin başlıca üstünlüğü derinlik duyusu verdiğinden yemek borusu, mide ve rektum kanseri gibi patolojilerde hem kanserin derine doğru yayılımı ve hem de etraftaki lenf bezi, damar ve organlardaki tutulumu hakkında fikir vermekte ve bu bölgelerden biyopsi alma olanağı sağlamaktadır.
EUS ile üst sindirim sistemine dıştan bası, tümör invazyon dereceleri, submukozal kitlelerin tanımı ve abse ve kist boşaltma işlemleri rahatlıkla yapılabilir. Pankreas midenin hemen altındadır ve bu organ EUS ile diğer görüntüleme yöntemlerinden (MR, BT) çok daha detaylı olarak incelenebilmekte gerektiğinde biyopsi alınabilmektedir. EUS, lenf düğümlerinden biyopsi örneği almada, damarların içindeki kan akımını göstermede standart ultrasonografiye göre daha üstündür.
ENDOSONOGRAFİ İŞLEMİ ÖNCESİNDE NE GİBİ BİR HAZIRLIK GEREKİR?
Endosonografi işlemi üst sindirim sistemi için yapılacaksa işlemden önce en az 8 saatlik bir açlık sağlanmalıdır.
EUS işlemi sırasında bir kitle veya sıvı belirlenmesi durumunda iğne ile biyopsi veya örnek alınabileceğinden kanama sorunu oluşabilir. Bu nedenle, kumadin gibi kan sulandırıcı veya aspirin gibi pıhtılaşmayı bozan ilaçlar kullanılıyorsa bunlar doktor denetiminde işlemden 5-7 gün önce kesilmelidir.
Ayrıca işlem öncesinde; allerji (özellikle iyot allerjisi), kronik akciğer hastalığı, kalp hastalığı, şeker hastalığı (diyabet) gibi rahatsızlıklar muayene yapan doktora bildirilmelidir.
ENDOSKOPİK ULTRASONOGRAFİ (ENDOSONOGRAFİ) İŞLEMİ NASIL GERÇEKLEŞTİRİLİR?
İşlem öncesi hastadan işlemin risklerinin açıklandığına dair bir onam formunu imzalaması istenir.
Endoskopik ve endosonografik işlemler bilinçli sedasyon denilen yöntemle hasta uyutularak yapılır. Genel anesteziden farkı hasta bir solunum makinesine bağlı olmadan kendisi nefes alıp vermekte ve söylenen komutları uykuda olsa dahi yerine getirebilmektedir. Bu işlem için nadiren sakinleştirici ilaçlar yerine anestezi verilebilir. Endosonografi işlemi sırasında tansiyon, nabız ve kan oksijen düzeyini monitorize edebilmek için hastanın vücuduna elektrot adı verilen bazı yuvarlak yapışkanlar konulabilir.
Endosonografiyi yapan doktor işlem sırasında bir monitör ekranından sindirim sisteminin içinin görüntülerini izler ve diğer bir monitörden ise ultrasonografi görüntülerini takip eder. İşlem iğne biyopsisi yapılıp yapılmamasına göre 30 ile 90 dakika arasında sürer.
EUS İşlemi sırasında görüntünün rahat sağlanabilmesi için sindirim sistemi içine verilen havaya bağlı olarak, işlem sonrasında hastada geçici olarak gaz, sıkışma hissi ve geğirme sorunu olabilir.
EUS işleminden sonra hastanın bir saat kadar yatarak dinlenmesinde ve önerilen süre içinde hafif ve sulu yemekler yemesinde yarar vardır.
EUS işlemi sonrasında herhangi bir sorun yaşanmadı ise hasta evine gönderilir, şayet işlemde bazı zorluklar yaşandı ise müşahade altında tutulur. İşlem sırasında sedasyon yapılacağından aynı gün araç kullanılmaması ve aktif iş yapılmamasında fayda vardır
İşlem bittikten sonra hastanın şiddetli bulantı, kusma, titreme ve ateş gibi sorunları olursa işlemi yapan doktor ile irtibata geçmesinde yarar vardır.
ENDOSKOPİK ULTRASONOGRAFİ (ENDOSONOGRAFİ) İŞLEMİNİN RİSKLERİ NELERDİR?
Endosonografi işlemi genelde deneyimli ellerde emniyetli bir girişimdir. İşlem sırasında iğne biyopsisi veya aspirasyon (sıvı çekme) yapılmaz ise komplikasyon oranı standart endoskopik girişimlerinden farklı değildir. İşlem sonrasında hastalarda deri döküntüleri, bulantı ve kusma gibi sorunlara rastlanabilir.
Endosonografi işlemi sonrasında nadir de olsa biopsi alınması veya apse boşaltılması gibi işlemlere bağlı enfeksiyon ve bağırsak delinmesi görülebilir. Endosonografi işlemi pankreas için uygulanırsa, işleme bağlı pankreatit gelişebilir.
Endosonografi cihazımız kliniğimize alınmış olup yakın zamanda işlem yapılmasına başlanacaktır.
İçinde Geçen Kelimeler: endosonografi yapılan hastaneler endosonografi nasıl yapılır endosonografi nedir endoskopik ultrasonografi endosonografi endosonografi yapılan hastaneler ankara endosonografi nerede yapılır rektal endosonografi