BİYOKİMYA KLİNİĞİ YÖNETİCİ VE ÇALIŞANLARI
TEKNİSYEN VE DİĞER PERSONEL: Kliniğimiz Acil Biyokimya ve RutinBiyokimya Laboratuvarı olmak üzere 2 ana kısımdan oluşmaktadır. Acil Biyokimya Laboratuvarında gündüz 11 kişi, gece 4’erli gruplar halinde 12 kişi olmak üzere toplamda 21 teknisyen görev yapmaktadır. Rutin Laboratuvarımızda tamamı gündüz çalışan 21 kişi bulunmaktadır.
Kliniğimiz Acil Biyokimya ve Rutin Biyokimya Laboratuvarı olmak üzere 2 ana kısımdan oluşmaktadır. Acil Biyokimya Laboratuvarında gündüz 9 kişi, gece 3’erli gruplar halinde 12 kişi olmak üzere toplamda 21 teknisyen görev yapmaktadır. Rutin Laboratuvarımızda tamamı gündüz çalışan 21 teknisyen bulunmaktadır.
Bunun dışında semt polikliniklerinde gözetimli laboratuvarlar mevcuttur. Bu laboratuvarlarda Mevki Ek Bina’da 2 teknisyen, Hasköy Poliklinikte 1 teknisyen, Şentepe Poliklinikte 1 teknisyen, Akyurt Devlet Hastanesinde 9 teknisyen ile çalışmaktadır.
KLİNİK BİYOKİMYA LABORATUVARI ÇALIŞMA ALANLARI
Klinik Biyokimya bilim dalı; insan organizmasındaki biyolojik sistemlerin organizasyon ve fonksiyonlarını moleküler düzeyde inceleyen bir bilim dalıdır. Tıbbın temelini oluşturur ve hastalıkların teşhis ve tedavisine yön verici kan, idrar ve vücut sıvılarında biyokimyasal analizleri yaparak diğer bilim dallarına ana yardımı sağlar.
Klinik Biyokimya Laboratuvarının yönetimi; klinikler tarafından istem yapılan ve çalışılmakta olan tüm testlerin doğru olarak ve en uygun zamanda sonuçlandırılabilmesi için gereken tüm detayları kapsamaktadır. Gerekli test/malzeme ihtiyacının belirlenmesinden, şartname hazırlığına, kit miat-stok takibine, testlerin referans aralıklarına, raporlanmasına, yorumuna, kalite kontrol prosedürlerine kadar tüm basamaklarda detaylı ve titiz bir çalışma alanını gerektirmektedir. Klinik biyokimya laboratuvarlarında görevli başasistan, uzmanlar, asistan ve teknisyenler laboratuvarlarına gelen kendi birimleri ile ilgili bütün tetkik ve tahlilleri yapmakla yükümlüdürler. Laboratuvarlarında bulunan tıbbi cihaz, alet, malzeme ve kimyevi maddeler ile bütün demirbaş eşyanın muhafazası ile tüketim maddelerinin yerinde ve ekonomik kullanılmasından sorumludurlar.
Kliniğimiz Acil Biyokimya ve Rutin Biyokimya Birimleri olmak üzere 2 kısımdan oluşmaktadır. Acil Biyokimya laboratuvarında 2 adet biyokimya oto analizörü, 2 adet kardiyak testler oto analizörü, 2 adet hemogram cihazı, 2 adet koagülasyon cihazı, 2 adet idrar analizörü, 2 adet kan gazı cihazı, 2 adet Prokalsitonin ve Pro BNP ölçümü için cihaz ve 3 adet santrifüj bulunmaktadır.
Rutin Biyokimya Laboratuvarımızda 3 adet hormon oto analizörü ve 2 adet biyokimya oto analizörü bulunmakta ve bunlar preanalitik sisteme bağlı olarak çalışmaktadır. Ayrıca 2 adet tüp tasnifleme cihazı, 3 adet hemogram cihazı, 1 adet koagulasyon cihazı, 3 adet sedimentasyon cihazı, HbA1c ölçümü için 3 adet HPLC analizörü, 1 adet tam otomatik idrar analizörü, 1 adet deiyonize su cihazı, 5 adet santrifüj bulunmaktadır.
Mevki Ek Binada 2 adet hemogram cihazı, 1 adet tam otomatik idrar analizörü ve 1 adet santrifüj; Şentepe poliklinikte 1 adet strip okuyuculu idrar cihazı ve 1 adet santrifüj; Hasköy poliklinikte 1 adet strip okuyuculu idrar cihazı ve 1 santrifüj bulunmaktadır.
Hastanemize bağlı Akyurt Devlet Hastanesi Biyokimya Laboratuvarında 1 adet biyokimya oto analizörü, 1 adet hemogram cihazı, 1adet strip okuyuculu idrar cihazı, 1 adet kan gazı cihazı, 1 adet sedimentasyon cihazı ve 2 adet santrifüj bulunmaktadır.
KLİNİK İŞ AKIŞ SÜRECİ
Biyokimya Laboratuvarı Sağlık Bakanlığı yönetmeliğinde belirtilen kriterlere uygun olarak hastalara hizmet vermektedir. Rutin Laboratuvarı gün içinde gelen tüm numuneler tamamlanıncaya kadar, Acil Biyokimya laboratuvarı ise 24 saat hizmet vermektedir.
Merkez Biyokimya Laboratuvarına, poliklinik hastalarının kan numuneleri 08.00-16:00 saatleri arasında kabul edilir. Acil Biyokimya Laboratuvarı 24 saat boyunca numune kabul etmektedir (acil testler için).
Hastanemize başvuran poliklinik ve servis hastaları için istemler, hastanın doktoru tarafından otomasyon sistemi aracılığıyla bilgisayar ortamında yapılır. Dış tetkik istemi yapılacaksa, otomasyonda genel istem tanımından Biyokimya/Dış Tetkik sekmesinden seçilir. Dış Laboratuvar testlerimiz anlaşmalı özel laboratuvarda çalışılmaktadır.
Test istemi yapıldıktan sonra kan örneği için testlere göre uygun örnek tüpü seçimi yapılır, seçilen tüplere barkod etiketleri yapıştırılır. Hasta kan alma koltuğunda dinlendirilirken, hastanın kimlik doğrulaması yapılır ve istenilen testler kontrol edilir. Uygunsuz bir durum yoksa kan alma işlemi gerçekleştirilir. Kan alma işlemi tamamlanan hastalara sonuçların ne zaman çıkacağı ve sonuçlarını nereden alabileceği bilgileri verilir.
Servisler, Yoğun Bakım ve Acil Servis’te hastaların örnekleri (kan, idrar, BOS vs) kendi birimlerinde alınır. Test istekleri girildikten sonra testlere göre örnek kabı seçimi yapılır, örnek kaplarına barkod etiketi yapıştırılır. Damar yolu açık hastalarda kan alma için hastanın diğer kolu kullanılır. Kan alma işlemi hemşireler tarafından gerçekleştirilir. Servislerden alınan örnekler bekletilmeden personelle laboratuvar kayıt/ kan alma birimine gönderilir.
Acil Servis ve Yoğun Bakımlardan alınan Biyokimya örnekleri Pnömatik sistemle Acil Biyokimya Laboratuvarı kayıt ve kabul bölümüne gönderilir. Dışkapı kan alma biriminden alınmış olan numuneler Pnömatik sistemle Rutin Biyokimya numune kabul birimine gönderilir. Burada numuneler toplanarak, numune kabul sorumlusu tarafından alınarak tüp tasnif cihazı aracılığı ile tasnif ve numune kabulü yapılır.
Mevki, Hasköy, Şentepe poliklinikleri ve Akyurt devlet hastanesinden kan alma biriminden alınan numuneler Dışkapı Klinik Biyokimya Laboratuvarına gönderilir. Burada toplanan tüm kanlar, numune kabul sorumlusu tarafından kabul edilir. Biyokimya, Hormon, Kan sayımı, Koagülasyon, Sedimentasyon, HbA1C analizi için laboratuvarımıza gelen örneklerin numune kabul cihazı tarafından numune kabulü ve tasnifi yapılır. Hormon ve Rutin kanlar tek tüpe alındığı için doğrudan Preanalitik sisteme verilir. Koagülasyon için kanlar santrifüj edilir. HbA1C, Hemogram ve sedimentasyon kanları doğrudan cihazlara verilir. Tüm bu işlemler sırasında uygun olmayan numune var ise sistemden numune red formu doldurulur.
Servislerden gelen ve poliklinik hastaları tarafından getirilen 24 saatlik idrar numuneleri çalışılır.
Polikliniklerde muayene olan hastalardan istenen spot idrar numuneleri, hastalar tarafından kan alma biriminin yanında bulunan idrar kabul masasına bırakılır. Görevli personel tarafından burada biriktirilen idrarlar görevli personel tarafından Biyokimya laboratuvarına diğer örneklerle beraber transfer edilir. Getirilen idrarlar numune kabulü yapıldıktan sonra, idrar numuneleri idrar tüplerine konarak barkodları yapıştırılır ve çalışılır.
Acil Biyokimya ve acil kan gazı çalışmalarında pnömatik sistemle gelen numunelerin kabulü yapılır. Acil biyokimya için gelen kanlar önce santrifüj edilir. Serumu ayrılan numune acil cihaza yüklenerek sonuç 1 saat içerisinde sisteme gönderilir.
Laboratuvarda çalışılamayan testler, dış tetkik için hizmet alımı yapılan laboratuvara uygun şekilde transfer edilir.
Sonucu çıkan testler kontrol edilir, teknik ve uzman onayı yapılır. Onaylanan sonuçlar sisteme aktarılır. Onay esnasında Panik Değerler Listesinde belirtilen aralıklarda sonuç var ise önce analiz tekrarlanır. Tekrar sonuçları da panik değer listesindeki aralıkta ise testi isteyen klinisyene sistemden panik değer ikazı bildirilimi yapılır ayrıca klinisyenle görüşülüp hastanın kliniği hakkında daha fazla bilgi alınır, test sonucu hastanın kliniği ile uyumlu ise sonuç onaylanır. Hastanın kliniği ile uyumlu değilse analiz süreci gözden geçirilir hata kaynağı aranır, hastadan yeni örnek alınarak analiz tekrarlanır.
Tüm testler çalışıldıktan sonra numune kabul sorumluları ve cihaz sorumluları tarafından barkod okutularak tüpler tek tek kontrol edilir ve tüm testlerin çalışılıp çalışılmadığı kontrol edilir. Şayet tekrar edilecek örnek varsa ayrılıp cihaz sorumlusuna teslim edilir ve o testler tekrar çalışılarak aynı şekilde onaylanma işlemleri gerçekleştirilir.
Aşağıdaki durumlar söz konusu olduğundan numuneler reddedilir.
* Yanlış Tanımlanmış Numuneler: Her numunenin laboratuvara ulaştığında üzerindeki etikette taşıması gereken bazı bilgilerle tanımlanmış olması şarttır. Bu bilgiler asgari olarak;
– Hasta Adı Soyadı
– Hasta Dosya Numarası
– Numunenin Alındığı Tarih
– Testin Çalışıldığı Laboratuvarın Adı
* Yanlış Örnek Kabı: Her numune, kendisi için en uygun ve tanımlanmış kap (tüp, idrar kabı vs.) içinde laboratuvara gönderilmelidir.
* Katkılı Tüplerde Yetersiz Örnek Hacmi
* Hemoliz: Birçok testin kanda eritrositlerin parçalanması sonucu oluşan hemolizden olumsuz etkilendiği bilinmektedir. Bu nedenle hemolize uğramış kan örneklerinin laboratuvara kabul edilmemesi gerekir. Bu durum laboratuvara gelene kadar aşikâr hale gelmemişse, kabul kaydını müteakip santrifüj işleminden sonra kontrol edilir ve uygun olmayan numuneler için gerekli kayıt düşülerek numuneyi gönderen birim haberdar edilerek yeni numune istenir.
Laboratuvarda bulunan oto analizör ve cihazların bakım ve kalibrasyonları laboratuvar teknisyenleri, yetkili firma teknik servisi tarafından yapılır. Yetkili firma teknik servisi tarafından yapılacak bakım ve kalibrasyonlar laboratuvar uzmanları tarafından takip edilir. Demirbaş cihazların takip, bakım ve kontrolü hastane tarafından görevlendirilen personel ile yürütülür. Kullanıcı Periyodik Bakım ve Kalibrasyonları Laboratuvar teknisyenleri tarafından Cihaz Kullanım ve Bakım Talimatları veya Cihaz Kullanım Kılavuzlarına göre yapılır. Kullanıcı dışındaki periyodik bakım ve kalibrasyonları laboratuvar uzmanları tarafından firma bakım taahhütnameleri bakım kartları ve laboratuvar cihazları kalibrasyon bakım planına göre takip edilir.
Gün içinde çalışılan bütün testlerin analitik performansları günde en az bir kez, en az iki seviye olmak üzere iç kalite kontrol numuneleri ile ölçülür. Testlerin gün içi ve günler arası performansı, cihaz üzerinden Levey- Jennings grafikleri ile sorumlu laboratuvar uzmanları tarafından değerlendirilir.
Cihaz arızası durumlarında sorun kullanıcı tarafından çözülemiyorsa teknik servise haber verilir.
Laboratuvarda kullanılacak kitler ve malzemeler laboratuvar sorumlusu ve uzmanlar tarafından belirlenir. Laboratuvar malzemelerinin temini, sorumlu tarafından bir önceki yılın istatistik bilgileri doğrultusunda malzeme talep miktarı belirlenir ve teknik şartnamesi hazırlanır.
Üyesi olduğumuz eksternal (dış) kalite kontrol programının belirlediği takvim günlerinde program dahilinde olan testler için eksternal kalite kontrol örnekleri hasta testleriyle birlikte çalışılır. Laboratuvarımızda çalışılan testler uluslararası eksternal kalite kontrol programına dahildir.
Klinik olarak benzer ya da başka kliniklere örnek teşkil edecek uygulama ve çalışmalarımız:
* Kliniğimiz uluslararası güncel rehberler eşliğinde, yenilikleri, kaliteyi ve bilimselliği ön planda tutarak multi-disipliner bir yaklaşımla çalışmalarını sürdürmektedir.
* Farklı ülkelerden biyokimya rotasyonu için doktorlar gelmektedir.
* Tıpta uzmanlık sınavında dereceye giren doktorlar tarafından tercih edilen bir kliniktir.
* Tez, proje vb. bilimsel çalışmalar için her türlü danışmanlık ve destek hizmeti kliniğimiz tarafından verilmektedir.
* Kliniğimizde yoğun rutin hizmetlerin yanı sıra bilimsel çalışmalar ve araştırmalar yürütülmektedir.
Klinik olarak sahip olduğumuz fırsat/avantajlar
* En çok tercih edilen hastanelerden biri olarak Türkiye’nin her yerinden gelen hastalara ait numuneler laboratuvarımıza gelmektedir.
* Kliniğimizde görevli tüm personel arasında uyumlu şekilde bir ekip çalışması söz konusudur.
* Laboratuvarımız geniş cihaz parkına sahip bir laboratuvardır.
* Tüm laboratuvar personeli hassasiyetle ve özverili şekilde güvenilir, kaliteli ve zamanında sonuç vermek üzere gayretle çalışmaktadır.
Kliniğimizde ilerlemenize engel olan negatif unsurlar nelerdir? Bu unsurlara karşı alınması gereken önlemler nelerdir?
* Bilgi İşlem sistemi (Laboratuvar Bilgi Yönetim Sistemi / LBYS) laboratuvarın belkemiğini oluşturan unsurlardan biridir ve olması gereken standartlarda çalışmadığı takdirde hem laboratuvar hem hastane için ciddi sıkıntılar doğurabilir. Bu konu üzerinde hassasiyetle durulması gereken zayıf noktalardan biridir. Firmaların çok sık değişmemesi ve mevcut firmanın eksikliklerini gidermesi yönünde uyarılması faydalı olacaktır.
Klinik Eğitim Programları:
Kliniğimizde Eğitim döneminde (Eylül-Haziran) her hafta salı ve perşembe günleri 09:30-10:30 saatleri arasında eğitim, makale ve seminer programları yapılmaktadır. Bu programlara Eğitim ve İdari Sorumluları, Eğitim görevlileri, Başasistanlar, tüm Uzman ve Asistan Hekimler katılmaktadır. Her yıl klinik asistanlarımız ulusal ve/veya uluslararası kongrelerde poster sunumu gibi akademik faaliyetlere katılmaktadır.